(Over) Kennis.stemt.tot.Kiezen#een geschiedens

Stemmen is ook kiezen en in september mogen we weer - en dat heeft invloed op (vele aspecten van) ons leven, zo schreef ik een week geleden. Nu ik het plan heb opgevat om de verkiezingsprogramma's door te nemen en dat wat mij opvalt met jullie te delen, wil ik eerst...

....de unieke lezer(s) van dit blog iets meegeven van onze geschiedenis.Wij lopen misschien nu zo hup het stemhokje in, maar zo vanzelfsprekend is het niet altijd geweest. Ooit was het stemrecht alleen toebedeeld aan (rijke) mannen. Het duurde even voordat de 'gewone' man ook mocht stemmen en het duurde nog weer langer voordat de vrouw haar stem mocht laten gelden.

Tweede Kamer eind 19e eeuw

Politiek met 'klasse'
Politiek nu is van een andere 'klasse' dan van toen in Nederland het kiessysteem werd vastgelegd in 1848. Het waren de mannen van adel en gegoede burgerij die de politiek bepaalden. Politiek én stemmen, was dus letterlijk een kwestie van klasse (...oh en ja, van geslacht).

Het kiesrecht dat wij nu kennen, is het algemeen kiesrecht. Het bijzondere is dat het nu 'echt' algemeen is, want iedereen vanaf 18 jaar met de Nederlandse nationaliteit is stemgerechtigd. In de tijd dat het algemeen kiesrecht werd ingevoerd, 1919, ging dat helemaal niet over 'iedereen vanaf 18 jaar met de Nederlandse nationaliteit'.

Tot 1917 waren het alleen mannen die een bepaald bedrag aan belastingen afdroegen, die mochten stemmen. Dat was het censuskiesrecht. Later mochten de mannen die konden lezen, schrijven en huur betaalden(!) meestemmen. Pas in 1917 werd het algemeen mannenkiesrecht ingevoerd. Vrouwenkiesrecht volgde in 1919.

Hard geknokt voor een stem
Dat is de geschiedenis kort door de bocht én in een notendop. Vergis je niet, voor het algemeen mannenkiesrecht en voor het vrouwenkiesrecht is hard geknokt. Sta eens stil bij de gedachte dat je vader nog geen 100 jaar geleden waarschijnlijk niet mocht stemmen. En vrouwen, vrouwen hebben überhaupt slechts sinds 95 jaar stemrecht. Tot 1919 hebben vrouwen in dit land nooit mogen (mee)stemmen.

Ik kom uit een (onder andere) 'politiek' nest. Mijn ouders waren allebei politiek actief. Mijn moeder is dat tot heel lang gebleven. Vanuit huis heb ik meegekregen bewust te zijn van de geschiedenis van 'mijn' stemrecht. De eerste keer dat ik mocht, vond ik het ook echt een feestje...en een eer (ook al is het een recht en geen voorrecht). Iedere keer maak ik in gedachten een kleine buiging naar vrouwen en mannen van generaties voor mij, die ervoor hebben gezorgd dat ik zo hup het stemhokje in wandel en met rood mijn stem mag doen laten gelden.

Met dank aan:
Mijn moeder
Mijn opleiding    
Mijn geheugen getoetst aan
Histotheek.nl