'n Kleine impressie van het licht dat ik op (mijn) leven schijn. Het helpt om perspectief te houden en te krijgen. Het houdt mij op de voor mij juiste plek. Het zijn misschien overtuigingen voor jou - maar voor mij is het waar. Het klopt. Ook als ik het niet weet. Altijd.
Ik heb geen bucket-list. Ik heb ook geen vastomlijnd idee van wat succes (voor mij) is. Ik weet ook niet of dat nodig is: succes, voor een zinvol bestaan. Ik heb vandaag en verheug me op morgen. Ook als vandaag rumoerig is en het morgen niet veel beter zal zijn. Morgen is altijd beter vanwege de mogelijkheid die morgen in zich draagt. Ik weet dat ik niet perfect ben en ik weet nog niet van al mijn hick-ups – maar waar ik van weet kan ik verbeteren. Ik heb geen idee waar je hoort te zijn, wat dat ook betekent, op je 42ste. Ik weet alleen waar ik nu ben en dat is best en best goed.
Mijn gemoed is stabiel, mijn gevoelens gaan alle kanten op en dan prijs ik me rijk dat ik me niet (meer) met mijn emoties identificeer. Dat is volgens mij (een groot deel van persoonlijke) vrijheid. Ik reis de wereld misschien niet af maar als ik alleen op mezelf en stil ben maak ik de meest fantastische reizen. Niet gebonden aan plaats, ruimte en tijd. En geld. Over geld gesproken, in materiële zin ben ik niet rijk – maar ik kan al mijn rekeningen betalen en ik leef vanuit overvloed.
Overvloed: mijn hart stroomt over – altijd – als ik aan mijn dierbaren denk. Overvloed: van een net verschoond bed word ik altijd blij. Overvloed: als ik 's ochtends wandel dan word ik altijd verrast; het ochtendlicht, de kleuren van de bladeren of de mist op het water. Overvloed: als ik me sjaggie voel lees ik de app’s in de Famile-App – helpt altijd. Overvloed: ik kan zo 4 mensen bellen als ik het even niet alleen kan en waarschijnlijk zelfs meer. Overvloed: podcasts van Brene Brown, the bomb! Overvloed: tot nu toe word ik iedere ochtend (in goede gezondheid) wakker.
Mijn plannen en ideeën worden meer dan weleens overvoerd of gevloerd door dagelijkse sleur. Maar ik heb tenminste dagelijkse sleur. En de echt goede plannen en ideeën, borrelen altijd weer naar boven en blijk ik vandaag toch weer stapje verder te zijn dan gister. In mijn grootste ongeluk voel ik dat mijn wezen gelukkig is, ongeacht de omstandigheden. Het jaar is nog maar kort maar er zijn nog zeker 29 ‘morgens met mogelijkheden’. Dat betekent niet dat je iedere dag nu het nog kan moet pieken, maar het wil zeggen dat het kan en dat het mag.
Geniet allemaal van deze mooie december-maand!
PS Mocht je nog tips hebben voor woonruimte in Alkmaar of Hoorn, laat het me vooral weten - nog steeds op vindtocht.
Al enige dagen 'zit' ik 'te zitten' op de behoefte aan erkenning, erkenning voor gekwetst zijn met name. Ik voel me gekwetst. Diep gekwetst en ik merk dat ik met dat gevoel niet zoveel kanten op kan. Het is van mij, het is iets dat voortkomt uit hoe ik iets ervaar en ervaren heb. Ik kan een ander daarover vertellen maar heeft dat zin? Ik weet namelijk dat ik die ander mijn verhaal vertel, mijn perceptie en meer dan dat is het niet.
Het raakt aan mijn thema '[sans excuse] voor mijn gevoel te gaan staan' deze dagen. Een thema dat soort van voortkomt uit mijn uitchecken en daarnaast ook uit mijn meebewegen. Wanneer gevoelens [in mij en bij de ander] te heftig worden, check ik uit (ook bij mezelf) en wanneer het niet aangenaam is maar 'do-able', beweeg ik mee. Maar in geen van deze situaties voel ik wat ik voel of sta ik voor wat ik voel. Ik kom in feite niet voor mezelf en mijn gevoelens op. Herkenbaar? Ik mag hopen van wel, dat ik niet de enige ben.
Dus erkenning, erkenning voor mijn gekwetst zijn. Ik wil mijn gekwetst zijn niet wegpoetsen, ik wil het voelen - er recht doorheen gaan en ja, ik wil daarin gekend worden. Hoe geef ik mezelf dat? Door dit stuk te schrijven? Een (lees)publiek 'af te dwingen'? Misschien. Maar dan pak ik het nog omslachtig aan want ik ga niet in op de details, ik noem ook geen namen en rugnummers - en dat ga ik ook niet alsnog doen - dus nee erover schrijven geeft me in die zin die erkenning niet. Alhoewel...
...door erover te schrijven geef ik mijn gevoel 'letterlijk' een plek. Hier op dit blog. Door mijn gekwetst zijn te benoemen, geef ik mezelf in feite de erkenning - ik bevestig hier mijn gekwetst zijn. Sterker ik zeg hier dat ik recht heb op mijn gekwetst voelen. En daarbij zeg ik hier dat een ander in mijn situatie zich precies zo zou voelen. Ik ben gekwetst, diep gekwetst en ik draag dit gevoel al een paar dagen. Het dwingt z'n plek af, staat me niet toe uit te checken en wenst dat ik voor hem/haar op kom.
Ik weet dat ik jou nu in mijn gevoel ken, in hoe ik mijn nu ervaar, mijn perceptie van een werkelijkheid. Maar het is van mij en voelt voor mij als waar. Wie je ook bent, ik ben blij dat je dit leest. Mocht je ooit de neiging hebben jouw gevoel weg te poetsen - doe het niet. Geef het een plek. Schrijf erover desnoods. Je hebt er recht op.
Hoezeer het onderwerp vaak lastig bespreekbaar is. En de schaamte groot. Depressie komt heel vaak voor. Bij volwassenen, las ik, heeft 1 op de 20 last (gehad) van depressie en bij jongeren komt het nog vaker voor, 1 op de 15. Daarom een campagne vanuit het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport die zich vooral op jongeren richt.
Voor mezelf geldt dat mijn eerste depressie zich inderdaad aandiende toen ik nog een tiener was. Alleen herkende ik en mijn omgeving die niet. Ik ging 'gewoon niet zo lekker'. Voordat überhaupt ooit het woord/label depressie naar boven kwam, was ik alweer dik in de twintig. Onlangs deelde ik een stuk van mijn Dagboek van een Depressie. Vandaag weer als 'hart onder de riem' voor iedereen die niet zo zeer lekker gaat maar kampt met klachten van depressie.
Dagboek van een Depressie(2)
Medicatie, structuur, iets minder werken, wandelen – ik ga het allemaal aan deze dagen. Iedere keer als mijn ‘grey hound’ arriveert en is, probeer ik iets anders te doen. Wat ik nog nooit heb gedaan, is schrijven tijdens mijn grijze dagen. Dat is wat ik nu anders doe, ik schrijf en onderzoek: wat is mijn depressie en kan ik ermee in gesprek? Mijn Dagboek van een Depressie. Alweer beland bij ‘volume three’.
—
Voordeel van mijn grijze dagen is dat ik kan slapen als de beste. Terwijl ik me in mijn dekbed heb gerold, voel ik mijn oogleden zwaarder worden. Mijn lichaam wordt zwaarder en ontspant zich meer en meer. Zachtjes aan val ik in een diepe slaap.
Ik sta in een open veld waarboven donkere wolken samenpakken, onder mijn voeten zacht, licht en stevig zand. Als ik naar beneden kijk zie ik mijn blote voeten zich nestelen in het zand. Ineens hoor ik een harde brul en wanneer ik opkijk zie ik een enorm gevaarte voor me. Een reus die rood en zwart gekleurd is met grote bulten over zijn gehele lijf. Hij buigt naar me toe, en brult in mijn gezicht, ik verstar. Ik kan niets behalve als bevroren blijven staan.
Iets werkt zich uit mijn lijf en komt naast me staan en probeert me tot bewegen te manen. “Toe dan, ga het aan – loop er naar toe.” Alles in me weigert. Mijn hart klopt in mijn keel en als ik wat wil zeggen gaat mijn stem op slot. Dat iets, wat ik tegelijkertijd ikzelf ben, geeft me een duw. Geërgerd kijk ik het aan en ik zie mezelf. Ik begin te tollen op mijn voeten en lijk al het grip kwijt te raken. Weer een enorme brul. Ik duik ineen en laat me vallen.
Aan mijn val lijkt geen einde te komen, de grond lijkt alleen maar verder van me af te bewegen. Ik geef me over en laat alles over me heen komen. De reus staat vlak voor me en buigt naar me toe. Als ik omhoog kijk staar ik recht zijn mond in. Mijn armen bewegen zich als vanzelf omhoog en de reus neemt een hap. Ik rol over zijn tong en mijn armen raken zijn grote tanden. Ik voel aan de beweging dat hij rechtop is gaan staan en zijn hoofd in zijn nek gooit. Met een grote zwiep beland ik in zijn keel en val ik verder.
Buiten hoor ik mijn eigen stem me aanmoedigen. “Je kan het, laat het gaan, laat je vallen – dit is van jou.” Ik snap maar de helft van wat ik hoor…dit is van mij? Ik blijf maar vallen en niet willen vallen heeft allang geen zin, als dat überhaupt zin heeft. Ik rol verder naar beneden in de reus, die zacht en warm van binnen is en eindeloos lijkt.
Het vallen stopt maar niet. Ik voel me met iedere centimeter vallen bozer worden en ik begin als vanzelf keihard te brullen. Mijn borstkas wordt groter en groter. Ik word steeds bozer. Met mijn handen probeer ik toch nog grip te houden. Om me heen veranderen de ingewanden van de reus in slangen die om me heen kronkelen en sissen. Onbedoeld raken mijn handen en armen de slangen aan en nemen hun vorm aan. Ze voelen steenkoud en heet tegelijkertijd.
Terwijl ik val en rol en me steeds bozer voel, geef ik licht en ontvlam ik letterlijk. Ik kan alleen nog maar brullen. Oerbrullen, een diep keelgeluid, zo hard heb ik nooit eerder kunnen schreeuwen. Als een rode vuurbol rol ik steeds harder en sneller. Sneller. Steeds Sneller. Ik krul me helemaal op, adem alle woede in, en brul alsof mijn leven ervan af hangt om nog sneller te kunnen. Dan met een doffe klap land ik op dat zachte en lichte zand.
Ik voel me volkomen helder en probeer te zien waar ik precies in het open veld ben. Ik ben waar ik was. De lucht is lichter nu. En boven mij razen de wolken voorbij. Als ik opkijk zie ik mijn eigen gezicht dat me vriendelijk toe lacht. Ze pakt me bij mijn arm beet en helpt me overeind. En terwijl ze me beetpakt, verdwijnt ze weer in mij. Een enorme rust lijkt in me wakker te worden. Rust en opluchting. Langzaam recht ik me op en ik haal diep adem. In mijn rechterhand zie ik dat ik een speer vasthoud en wanneer ik verder kijk zie ik dat ik gekleed ga in een harnas als een soort krijger.
Over mijn armen voel ik weer die bries. Kippenvel. “Je hebt je woede in de smoel gekeken. Heel goed. Je hebt haar eigen gemaakt en zij jou. Dat doen niet veel mensen je na”, hoor ik die bekende stem weer. Een lichte glimlach. Als vanzelf ga ik rechtop staan en voel ik me supersterk – wat zeg ik oersterk. Mijn woede in de smoel aangekeken… Ik voel me licht in mijn hoofd. Mijn lijf voelt fijn maar ook zwaar. Moe, ik ben moe.
Mijn wekker waakt me uit mijn droom en met een doffe klap rol ik van schrik uit mijn bed. Bezweet en nog half nahijgend, hijs ik mezelf weer het bed in en ik zet de wekker uit. Het is weekend, ik kan nog even uitwasemen. Ik ben bekaf van mijn droom waarvan ik nog niet helemaal helder heb, wat het betekent. Iets met woede. Dat komt later wel.
Ik rol me nog eenmaal in mijn dekbed en kijk naar het plafond. Mijn oogleden worden zwaarder en mijn lichaam ontspant zich weer. Nog heel even dan…
8 september 2015 is de sterfdag van Joost Zwagerman. Het is dus alweer een jaar geleden dat hij overleed aan de gevolgen van zijn depressie; als gevolg van zijn zelf gekozen dood. Teveel mensen lijden aan depressie en nog teveel mensen overlijden aan de gevolgen daarvan. En teveel mensen voelen niet de ruimte, waar dan ook, hun depressie een stem te geven. Hoe vaak het ook voorkomt er kleeft toch nog steeds een taboe aan.
Afgelopen voorjaar zat ik zelf in een depressie. Niet één van buitengewone proporties maar toch een depressie. Ik heb dat moment aangegrepen mijn depressie een stem te geven en ben gaan schrijven. Iets wat ik eerder niet deed. Als een knik naar Joost Zwagerman, als een gebaar van steun aan een ieder die met klachten van depressie kampt - deel ik een fragment van Mijn Dagboek van een Depressie. Opdat de wereld een plek mag worden waarin iedere mentale aandoening gehoord en gezien mag worden en dat het ooit het taboe voorbij zal zijn.
Dagboek van een Depressie
Medicatie, structuur, iets minder werken, wandelen – ik ga het allemaal aan deze dagen. Iedere keer als mijn ‘grey hound’ arriveert en is, probeer ik iets anders te doen. Wat ik nog nooit heb gedaan, is schrijven tijdens mijn grijze dagen. Dat is wat ik nu anders doe, ik schrijf en onderzoek: wat is mijn depressie en kan ik ermee in gesprek? Mijn Dagboek van een Depressie.
—
Voor de derde ochtend op rij word ik wakker ondergedompeld in een grijze massa die duidelijk niet van plan is mij los te laten. “Ik ben hier en ik blijf” fluistert een stem monotoon. “Dat zullen we nog wel eens zien”, hoor ik mijn venijnige ik snerpend terugblaffen. Oké, de grijze hond is los en ik heb aan mezelf een hele kluif. Zoveel is duidelijk.
Alles trekt me omlaag, letterlijk naar de grond. Mijn zicht is figuurlijk en letterlijk beperkt. Alsof ik ergens onderdoor moet kijken, om nog iets te kunnen zien. Ik trek een deken van de bank en nestel me op een veel te lichte vloer. Als alles grijs voelt, moet alles ook grijs zien. Teveel licht en ruimte verdrink ik in, verlies ik mezelf. Ik wikkel me verder in de deken, die als een dikke beschermlaag om me heen zit. Niets kan me raken. Niets raakt.
De laptop staart me aan als een zwart beest dat soelaas moet bieden maar ik weet even niet wat ik wil. Een film kijken, nee. Een serie, neen ook niet. Schrijven misschien? Heb ik ooit tijdens een depressie geschreven, nooit. Dus doe ik dat nu ook niet. Op dat moment wordt een observator in mij wakker die nog niet eerder in mij was. Of die ik nog niet eerder voelde. Mijn waarnemer ken ik, maar deze ken ik niet.
“Wat als je nu wel gaat schrijven, je depressie een stem geeft?” Ik ben flabbergasted. En tegelijkertijd dringt een immens besef tot mij door, als ik depressief ben, ben ik depressief en duw ik tegelijkertijd mijn depressie weg. Dat is eigenlijk heel vreemd. Ik duw iets weg wat zichzelf al heeft uitgecheckt maar zich tegelijkertijd gehoord wil voelen…door mij. “Wat als je nu wel gaat schrijven, je depressie een stem geeft?”
Voor het eerst in mijn leven voel ik in mijn depressie een ‘ja’. Wat bizar is, depressie is grijs en altijd ‘nee’. Maar waar moet ik in hemelsnaam beginnen. “Begin maar. Begin en voel maar waar het je naar toe brengt”, hoor ik een open en warme stem. En terwijl deze woorden terugkomen voel ik overal kippenvel. Weer een dikke ‘ja’. In die grijze ingeklonken massa lijkt zich er een kleine ruimte te ontvouwen, nog steeds grijs, maar wel ruimte. Waar ben ik in hemelsnaam beland?
Tijdens iedere depressie die ik ervaren heb, dit is nu nummer 7, voel ik dat iets in mij uitcheckt. Iets dat niet meer kan dragen waardoor ik niets meer kan dragen. De dagen hullen zich in een meedogenloos grijs en ik ben ‘het’ en de connectie met mezelf en met dat wat uitgecheckt is kwijt. Tegelijkertijd schreeuw ik van binnen, schreeuw ik alles weg “ik wil dit niet, ik wil mijn levenslust terug!” Ik heb zo’n geweldige levenslust, het mooiste aan mijn leven is mijn levenslust. Met het schreeuwen win ik niets, geen ruimte, alleen maar leegte en ik word alsmaar wanhopiger, dit kan toch niet mijn leven zijn.
Het wegduwen van mijn depressie wordt altijd beantwoord met nog meer depressie. Nog meer grijs nog meer verwijdering van mijzelf en het uitgecheckte stuk in mij is in de verste verte niet te bekennen. Ik heb ‘haar’ nooit een stem gegeven en nu voel ik ‘haar’ wakker gekieteld worden met de woorden “wat als je nu wel gaat schrijven, je depressie een stem geeft.” Ik voel me opeens verdrietig. Het overvalt me allemaal. Nog steeds geen idee waar ik beginnen moet…mag.
Het wordt een aantal afleveringen ‘Modern family’ opgevolgd door een veel te zoete romantische komedie die niet eens zo grappig is. Hoe licht het eerder buiten nog was, hoe donker het nu is en ik voel me iets meer ontspannen. Ik hunker naar schemer en donkerte tijdens mijn grijze dagen. Het past zoveel beter bij hoe ik me voel. Dan voel ik iets minder mijn grijze zelf. Alsof ik wat meer tot leven kom. Al doe ik dan nog bar weinig.
Mijn deken en ik verplaatsen zich naar het veel te grote bed. Ik verzuip in de ruimte en ik voel de immense behoefte ergens…bij iemand te schuilen. Dit is mijn eerste depressie die ik ‘alleen’ heb. Ik was altijd in een relatie. Nu niet. Hoewel dat helemaal prima is, zou ik nu wel even iemand willen lenen voor een portie schuilen en vast gehouden worden. Dat ik even de begrenzing van mijn lichaam voel door de armen en zachte handen van een fijn maar wel stevig manspersoon. Ik weet wel naar wiens handen en armen ik verlang. Intens. Nog steeds.
Het lampje van de cursor flikkert dat het een lieve lust is. Tijd om die depressie van mij een stem te geven. De romantische komedie biedt geen soelaas. Laat dit dan het ‘ei van Columbus’ zijn.
Regelmatig pas ik op huizen en vaak ook op bijhorende katten :-) Omdat ik al enige tijd mijn thuisleven met huisgenoten deel, zijn de oppashuizen de plekken en gelegenheden om even op mezelf te kunnen zijn. Het vertelt me ook dat het tijd is voor een nieuwe zelfstandige woonfase.
Een oud-collega bood aan een oproep voor een woning op haar blog te plaatsen. Een heel mooi aanbod omdat haar blog goed gelezen wordt. Maar hé, ik heb ook een blog. Dus ook hier mijn oproep voor (zelfstandige) woonruimte. Wie denkt met me mee of wie weet iets? Alles is welkom!
"De kunst van te leven is thuis te zijn alsof men op reis is."
- Godfried Bomans -
Hoewel een dak boven mijn hoofd ben ik in feite al een paar jaar op reis. Nu na twee jaar bij anderen [in Alkmaar] inwonen, is het tijd mijn vleugels uit te slaan. Het is echt tijd in mijn eigen thuis 'thuis te zijn alsof ik op reis ben'. Daarom ben ik sinds kort op zoek naar zelfstandige woonruimte in Alkmaar of in Hoorn. Het hoeft niet groot of groots te zijn, wel zelfstandig. Dus weet je een zelfstandige woonruimte (studio, HAT, tuinhuisje, grote [zolder]kamer met alle voorzieningen) in Alkmaar of Hoorn van max. € 600,= mag...nee, moet je me absoluut een seintje geven. Mail me op maaikes.writersblog@gmail.com.
Ik heb twee aanvullingen. Ik heb een piano die wil ik graag meenemen - als dat kan. En ik zou graag een huisdier kunnen nemen - als dat kan/mag. Dit zijn geen harde eisen - wel mijn 'zachte' wensen. Dus weet je van een woning die bij mij past en vice versa of weet je van iemand die een ruimte heeft en verhuurt, mail me!
Bij voorbaat dank voor je/jullie tijd moeite en aandacht.
Alanis Morissette on happiness [to watch] “I think happiness is a state, and it’s a temporary state. So if we’re chasing a temporary state, we’re setting ourselves up to fail.”
Stine Jensen over haar spirituele reis [to read]
"Het was bevrijdend om te ervaren dat ik niet mijn gedachten ben
http://www.filosofie.nl/nl/artikel/44272/stine-jensen-het-was-bevrijdend-om-te-ervaren-dat-ik-niet-mijn-gedachten-ben.html
Ayahuasca and Non-duality with Stine Jensen [to watch]
Deva Premal [to listen]
My fav; Alanis Morissette on forgiveness [to watch]
Arthur Symons (1865-1945) translation, as quoted by Eugene O’Neill in Long Day’s Journey into Night:
Be always drunken. Nothing else matters: that is the only question. If you would not feel the horrible burden of Time weighing on your shoulders and crushing you to the earth, be drunken continually.
Drunken with what? With wine, with poetry, or with virtue, as you will. But be drunken.
And if sometimes, on the stairs of a palace, or on the green side of a ditch, or in the dreary solitude of your own room, you should awaken and the drunkenness be half or wholly slipped away from you, ask of the wind, or of the wave, or of the star, or of the bird, or of the clock, of whatever flies, or sighs, or rocks, or sings, or speaks, ask what hour it is; and the wind, wave, star, bird, clock, will answer you: "It is the hour to be drunken! Be drunken, if you would not be martyred slaves of Time; be drunken continually! With wine, with poetry, or with virtue, as you will.”
Het bovenstaande citaat van Banksy ligt voor mij in het verlengde van wat mijn moeder me in moeilijke tijden meegaf: ‘Maaike, er is altijd een achteraf. Er komt een moment dat je hier op kan terugkijken. En dat is een moment om naar uit te kijken.’
Mijn 2 en driekwart-realiteit is mede ingegeven door die gekke chemische fabriek in mijn bovenkamer, stofjes die niet opgenomen worden of ontbreken of niet worden getransporteerd. Daardoor ontkom ik niet aan mijn medicijnen. De depressie wordt hiermee niet helemaal voorkomen maar ‘verzacht’ en begrenst deze wel. Maar alleen leunen op medicijnen daar geloof ik niet in. Van depressies is bekend dat ze ook veroorzaakt (kunnen) worden door naar binnengeslagen emoties. Emoties die er wel zijn maar weggeduwd worden. Tijdens mijn schrijven, wat ik deze keer anders en voor het eerst deed, ontdekte ik dat dit ook voor mij opgaat. Ik zit op flink wat emoties – ik censureer mezelf al jaren.
Mijn schrijven tijdens deze depressie werd een reis en bracht ‘mijn donkere emoties’ aan het licht. En dat verlicht. Het schrijven verlicht en het helder krijgen wat in mij leeft dat mede de depressie ingeeft, verlicht. Ik kom uit een sociaal/politiek/emotioneel correct nest [waar ik alleen maar dankbaar voor ben – voor alles wat dat betekent]. Emoties als boosheid, jaloezie of bijvoorbeeld niet tegen je verlies kunnen, kregen niet de ruimte. En vandaar uit heb ik de rest van mijn verdere leven op deze gevoelens gezeten. Ik mocht ze niet voelen en al helemaal niet uiten. Waar het ooit iets was wat ik meekreeg vanuit mijn opvoeding, werd het later een door mezelf opgelegde regel.
Ik ben boos. [ mag niet, boze mensen zijn onredelijk ]
Ik ben jaloers. [ mag niet, mag niet ]
En ik kan eigenlijk helemaal niet tegen mijn verlies. [ je moet tegen je verlies kunnen anders ben je niet sportief ]
Ik heb pijn. [ stel je niet aan ]
Ik voel me eenzaam [ aansteller ]
en niet begrepen. [ wat ik zeg, aansteller ]
Alleen. [ 'i rest my case, aansteller! ]
Het schrijven was hard werken en werd een nog ‘hardere’ confrontatie met mezelf en mijn schaduwkant. Maar het voordeel is, als je benoemt wat eerder niet mocht zijn – breng je dat aan en in het licht. Al die ‘nare’ gevoelens benoemen, een plek geven – haalt de zwaarte voor een deel van de depressie af. Dat gebeurde bij mij. Het voordeel van over bijvoorbeeld woede schrijven is, is dat het een veilige manier is die emotie(s) te uiten. Je kwetst er niemand mee en het haalt jou niet uit balans, sterker het geeft meer balans.
Dit inzicht is dan ook mijn advies voor hier en nu: zie je ‘zwarte hond’* als een kans voor zelfstudie. Een mogelijkheid om jezelf inzicht te verschaffen of er onderliggende gevoelens zijn en zo ja, welke dat zijn. Maak het aantrekkelijker door hiervoor een mooi dagboek of schrift te gebruiken. Van mezelf weet ik dat ik voorheen tijdens een depressie mezelf geen cadeaus gaf of mezelf verwende (ook dat deed ik deze keer anders). Terwijl je…ik dat dan juist nodig heb. En misschien word je er niet meteen blij van, want vaak word je tijdens een depressie nergens blij van, maar doe het toch. Schrijf je niet, gebruik dan opname-mogelijkheid van je telefoon en praat erover. Of gebruik de camera van je telefoon en ‘vlog’. Zoals ik in mijn vorig stuk al zei, deze depressie is van jou – grijp die ‘zwarte hond’ bij de ballen en onthou: er is altijd een achteraf…echt.
Maybe to be continued...
* Churchill noemde zijn depressie(s) 'black dog' 'hence' 'zwarte hond'
Dus dan word je wakker…na een paar grijze maanden.
Ik was natuurlijk wel wakker, maar wakker zijn in mijn depressie is een andere manier van wakker zijn. Dat
leest misschien heel logisch maar ik zeg het toch maar even. Nu word ik wakker
en zie ik deze werkelijkheid en heb ik het besef van deze 3D-realiteit. Anders dan
de 2 en driekwart D-realiteit waarin ik zat. Het bijzondere van deze keer wakker worden is,
is dat ik nu wakker word met nieuwe inzichten als het gaat om mijn
depressiviteit. En dat dank ik aan mezelf, aan mijn eigen knetterhard werken. Dat leg ik zo graag uit.
Voor wat ik hier schrijven wil, moet ik naar drie jaar terug – toen ik geplaagd werd door de
zwaarste depressie tot dan en tot nu toe (goddank). Drie jaar geleden voelde ik
heel duidelijk, geneigd om weer op standje kluizenaar te gaan, dat ik ‘het’ anders
moest doen. Omdat ik me normaal gesproken volledig terugtrek, deed ik dat drie
jaar geleden niet. Ik reikte uit. Niet naar vreemden of mijn werk, maar naar
een paar vriendinnen. Niet alleen naar mijn moeder of toenmalig partner, zoals
normaal. Daar bovenop besloot ik ook mijn depressie te laten toetsen door artsen,
met een diagnose als gevolg. Waarover hier meer. Met nieuwe stappen in
een voor mij oude en bekende grijze modus, was een nieuwe gewoonte geboren:
het anders doen - wat dan ook! - dan normaal.
Van 2 en driekwart D-realiteit naar 3D-realiteit - in kleur!!!
Terug naar nu, dat wil zeggen naar een paar maanden terug. De grijze dagen
dienden zich weer aan – niet zo zwaar als drie jaar geleden. Maar
ja, een depressie blijft een depressie en dus verre van een feestje. Tijd om
weer iets anders te doen, om opnieuw te kijken naar wat kan ik nog meer en nog
weer anders doen. Ik reikte uit naar vrienden maar ook deelde ik nu mijn
gemoedstoestand op mijn werk. Dat laatste bleek een gouden greep. Mijn werk
bood me de gelegenheid minder te werken om mij de ruimte en rust te geven voor
herstel. Daarnaast, want dit was voor mij (perfectionist als ik ben waar het
mijn depressies aangaat) niet voldoende, ben ik gaan schrijven. Geloof me, zo
makkelijk als ik dat hier neerpen was dat niet – want voorheen was
schrijven tijdens een depressie ondenkbaar.
Vandaar dat ik aangeef dat ik mijn nieuwe inzichten, waarover zo en later meer,
aangaande mijn depressie aan mijzelf en aan knetterhard werken dank. Want reik maar eens uit in een depressie en ga maar eens schrijven in een depressie. HET. IS. HARD. WERKEN. Hoe
dan ook, met het door mij opnieuw uitreiken naar niet alleen ‘the usual suspects’ maar
ook naar mijn werk – werd het dikke grijs iets minder dik. En door mijn schrijven,
werd het iets minder dikke grijs van iets ongrijpbaars naar iets dat te duiden
bleek. En dus minder ongrijpbaar.
Door op mijn werk mijn depressie kenbaar te maken, kwam één
inzicht behoorlijk hard binnen. Hoezeer je geen invloed hebt hoe een ander op
jouw depressie reageert, je hebt wel invloed op hoe je jouw depressie
bespreekbaar maakt. Daarbij kan een ander nooit jouw depressie bespreekbaar maken, als de ander niet eens weet dat je in een depressie zit. Dit is wel 'tricky' van mij om te zeggen - want als je in een depressie zit, kan dat zo overweldigend zijn - dat bespreekbaar maken niet eens tot de mogelijkheden hoort. Omdat je zelf nauwelijks de woorden voor hebt of omdat je te gebroken 'voelt' om er woorden aan te geven.
Toch....mijn inzicht is meteen ook mijn advies: reik uit [hoe moeilijk ook], maak het bespreekbaar - ook op je werk (behalve als je echt voelt dat daar geen ruimte voor is) en draag zelf de verantwoordelijkheid voor wat je deelt en hoe je het deelt. Hoe donkerzwart of -grijs je dagen ook zijn. Die depressie is van jou - als je een opening vindt (en die is er...echt) - grijp die *'zwarte hond' bij de ballen. Misschien niet vandaag of morgen of de volgende keer...maar een keer...'for sure'.
To be continued...
* Churchill noemde zijn depressie(s) 'black dog' 'hence' 'zwarte hond'
Mijn depressie dit voorjaar is een enorme spiegel en daarmee een grote revelatie gebleken. Dat gaat wel gepaard met confrontatie – met dat wat door mij eerder niet gezien wilde worden, maar nu wel gezien moet worden. Dat wil zeggen als ik mijn leven nog meer eigen wil maken, met de beperkte tijd en energie die ik (en iedereen) heb.
Tot nu toe val ik van het ene plan in het andere avontuur. Soms spannend en opwindend soms wat minder, maar altijd interessant – vooral dankzij de ontmoetingen die daaraan gekoppeld zijn. Maar door de manier waarop alles zich aandiende of beter gezegd ik me erdoor liet meevoeren, betaal ik ook een prijs. Er komt altijd een moment dat mijn energieniveau laag tot 0 is en ik op afspraken of avonturen en ontmoetingen moet terugkomen.
Ik wil niet meer dat mijn leven me overkomt en ik wil ook niet meer ongepland terugkomen op afspraken. Dus wordt het tijd geen nee meer tegen nee te zeggen, zelfs als het om hele leuke opdrachten, avonturen en ontmoetingen gaat. Mijn tijd en vooral mijn energie is beperkt. En daarvan is mijn laatste depressie het bewijs. Niet alleen bewijs van wegduwen van gevoelens maar ook bewijs van wegduwen van mijn beperkingen.
Ik zei geen nee- nou ja, praktisch nooit. Dus is nu en de komende tijd een oefening in ‘gericht’ nee zeggen. En daarmee meteen de ultieme test of ik het inderdaad niet meer belangrijk vind, door iedereen aardig gevonden te willen worden. Want door geen nee meer tegen nee te zeggen, ga ik nee zeggen tegen mooie plannen, opdrachten, avonturen en bijzondere en lieve mensen. Ai. Au.
In dit proces mag ik niet vergeten dat waar ik wel ‘ja’ tegen zeg dat vol overtuiging is, daar ook echt ruimte voor is en het een avontuur of plan is dat ik kan waarmaken. Dat is het uitzicht en dat is mijn nieuwe ‘nee’ waard. (Hoezeer ik mijn terughoudendheid en angst ook voel.)
Zucht. Ik. Duik. Het. Diepe. In. Mijn eerste ‘nee’ al gezegd. Toch nog Ai. En Au.
Het afgelopen jaar heeft meer dan de jaren daarvoor in het teken van zelfreflectie en -onderzoek gestaan. Niet een bewuste keuze maar een beweging die ingezet werd door een reeks van gebeurtenissen. Ik werd zo met mijn neus op mijn voelen en gedrag gewezen dat ik daar met geen mogelijkheid onderuit kwam. Allemaal spiegels om me heen waar geen ontsnappen aan was. Dus werd het afgelopen jaar een jaar van naar binnen (maar daarmee ook van actie).
Dat afgelopen jaar werd besloten met een depressie die in maart zijn intrede deed. Een ultiem sluitstuk en vooral de ultieme spiegel. Hoewel mijn depressie mede ingegeven is door onbalans van stofjes in mijn hersenen, of beter gezegd de transport daarvan, is depressie mijns inziens ook een naar binnenslaan van emoties. Een inmiddels groot thema voor mij omdat ik het nu herken als mijn patroon in relaties.
Als mijn gevoelens te groots en te meeslepend worden om te dragen, klap ik dicht. (Dan te bedenken dat ik wel van groots en meeslepend houd). Ik ben een echte 'check-out girl'. Ik verlies contact met mijn gevoel (sterker ik duw ze weg), contact met mijzelf en daarmee ook contact met anderen. Met geen mogelijkheid kan ik aanblijven, alles voelt te heftig en woorden op dat moment heb ik er niet voor. Mijn uitchecken is in veel van de (romantische en vriendschappelijke) relaties tot nu toe voorgekomen. Dat is voor de ander niet makkelijk. Sommige mensen blijven aan (dankbaar, dankbaar zo dankbaar) en anderen checken, heel logisch, dan ook uit.
In mijn depressie van dit voorjaar (waarvan ik fysiek nog aan het herstellen ben), heb ik geprobeerd het gesprek aan te gaan met die zo grote en meeslepende emoties. Gevoelens die ik van mezelf doorgaans niet mag voelen en zeker ook niet mag uiten. Denk aan woede, angst en jaloezie. Dat niet mogen voelen voert de druk natuurlijk enorm op - en in plaats van dat ik explodeer, implodeer ik. Dan check ik dus uit. Door het gesprek aan te gaan heb ik die gevoelens de ruimte kunnen geven. Daarover en daarvan uit heb ik (voor het eerst) geschreven. Ook dat heeft mij en het mogen voelen nog weer meer ruimte gegeven.
Ik weet niet of ik met mijn besef van dit patroon, deze gewoonte van uitchecken voorbij ben. Maar ik weet wel wat het is en ik voel nu ook wanneer het gebeurt. Ook weet ik nu op welke emoties ik zelf druk leg, door ze er niet te laten zijn. En belangrijker nog, ik heb ontdekt dat door ze wel de ruimte te geven, ik niet per sé bang hoef te zijn te exploderen. Geen idee of ik een volgende keer bij het naderen van mijn uitchecken in staat ben dat te verwoorden. Ik hoop wel dat wanneer ik het aanvoel, ik dat op z'n minst kan aangeven.
Want mijn wens is iedere relatie, in welke vorm dan ook, te kunnen aanblijven. Voor mezelf en voor de ander. En daar begin ik liever nu aan, dan later.
Al browsend, al Facebookend, al door alle dagen heen levend en lezend stuit ik op fantastische vlogs, blogs en posts over succes en het bereiken van succes. Over wat daarvoor nodig is, wat je moet doen, moet laten maar vooral moet doen. Soms gaat succes over de baan van je dromen, een fantastisch inkomen of over een heel interessant leven. Nergens lees ik over het succes dat voor mij succes is: volkomen vanuit (jezelf) zijn, doen (zonder daar meteen geld of een baan aan vast te plakken).
Heel lang sloeg ik mezelf om de oren met een door mijzelf bedachte definitie van succes: als je aan iets begint, moet je het afmaken. En maak je het af, dan ben je succesvol. Ik zeg het maar meteen ik begin met hart en ziel aan heel heel veel. Maar afmaken, doe ik lang zo veel niet. Dus voelde ik me heel vaak niets minder dan een 'loser'. Weer aan iets begonnen en weer iets niet afgemaakt.
Door het enorme oordeel dat ik over mezelf had, miste ik iets vrij essentieels - namelijk het uitzicht op het pad, op het onderweg zijn, de lessen tussen 'start' en 'finish' (iets waar ik anderen altijd op attendeer). Terwijl ik zo prachtig meanderde, van het ene idee naar het andere plan, zag ik alleen het niet finishen en niet dat wat ik onderweg trof. Ik zag het wel maar ik liet het overstemmen door mijn eigen kritiek op mezelf.
Geleidelijk aan kreeg ik wel door dat ik mezelf helemaal niet vooruit hielp door die innerlijke criticus zoveel ruimte te geven. Me door haar te laten overstemmen. Geleidelijk aan kreeg ik door hoezeer ik prachtige ontmoetingen heb, ervaringen opdoe - die allen bijdragen en inspireren tot nieuwe plannen en ideeën. Geleidelijk aan kreeg ik door dat al die ervaringen en ontmoetingen uiteindelijk aan een nog te realiseren droom [gaan] bijdragen.
Maar belangrijker nog, geleidelijk aan realiseer ik me hoe het plan, idee of pad ook loopt ik nog nooit bang ben geweest opnieuw te beginnen.
Ik heb mezelf daarom beloofd, dat ik niets 'moet' afmaken en dat ik altijd opnieuw mag beginnen. Dat maakt mij een 'absolute beginner' maar vooral een 'continuing beginner'. Met mijn plannen en ideeën en altijd opnieuw durven beginnen verzamel ik ervaringen, ontmoetingen en mensen - en heb ik daardoor een heel vol en wat mij betreft 'succesvol' leven.
Een kleine traditie. Sinds vier jaar hier op het blog. Als een ode en een afscheid en ook weer niet. Voor Jesper - maar vooral voor zijn ouders Sietske en Rick en zijn zusje Sanne. Sommige tradities moet je koesteren - en ik koester deze.
Jesper is op 16 mei 1999 geboren en op 21 mei 2001 overleden. Zoon van Sietske en Rick, grote broer van Sanne, tante- en oomzegger van Inge, Willie, Robbert-Jan en Patricia, neefje van Elsa, Sverre en Jelmer en kleinzoon van (tante) Hannie en (oom) Piet. En natuurlijk ook volop familie aan vaders (Rick's) kant.
Een verlies van een dierbare, van je kind, blijft altijd verlies. Maar zoals ik vorig jaar al schreef... ...wat er ook gebeurt, het leven blijft aan - soms als een storm en soms als een groots stiltegebied.
Ik en tien gitzwarte raven
Hij is weggegaan zonder mij Geen briefje achter gelaten Het was zomaar opeens voorbij
We hebben ‘m luid begraven Met alle egards uitgezwaaid Ik en tien gitzwarte raven
De wind lag er stilletjes bij In mijn hart tien grote gaten Want hij is niet meer bij mij
Eén raaf had een bloem gezaaid En zij keken, de negen and're raven of de wind niet was weggewaaid
De wind lag er nog steeds stil bij Of had het ook het leven gelaten stiekem, zonder enig teken zoals hij
Nu staan wij waar we 'm hebben begraven alwaar de mooiste bloem is opgebloeid Zien we hoe de wind met de bloem stoeit
Het duurde langer, veel langer dan even Dat alles dood- en doodstil was, ook in mij En dan is nu eindelijk teken van leven
Hoe succesvol ik in de liefde ook ben ;-), nu vaar ik (weer) alleen – en oh boy, dat vind ik toch een stuk lastiger dan ik dacht. Mijn hoofd probeert ‘er’ [en op mij] grip te houden en strooit met teksten en welgemeende adviezen (ja, mijn hoofd geeft mij advies).
Dit is hoe het in mijn hoofd er aan toe gaat:
-Zo goed en verstandig dat je nu alleen bent (‘right’)
-Zie het als een experiment (uiteraard)
- En het hoeft niet eeuwig te duren (waarna ik in paniek schiet: maar wat als dit voor altijd duurt?)
-Zo kan je de confrontatie met je eenzaamheid aangaan (yep, yep en yep)
-Word je alleen maar een completer en mooier mens van (hmmmm...echt? Tuurlijk je hebt ook gelijk.)
Mijn gedachten en ik – gaan alle kanten op. Ik ben het overigens wel met mijn hoofd eens – ook omdat mijn hart nog steeds vergeven is. Maar het is voor het eerst dat ik sinds lange tijd alleen ben en daardoor heel veel voor het eerst echt voel. Vooral het echt op mezelf zijn en ontdekken of ik aan mezelf genoeg heb en wat ik anders daarvoor nodig heb. Wat ik me niet voel is overigens 'vrijgezel'. Even over het woord ‘vrijgezel’ oh, en ook ‘single’, ik associeer beide woorden met ‘beschikbaar’. Dat ben ik niet. Hoe eng en spannend ik deze fase ook vind (omdat ik niet weet waarnaar ik onderweg ben) en ik zeker niet wil dat dit voor eeuwig duurt, ik ben ook niet beschikbaar.
Dit deel ik met jullie omdat ik bedacht, zodra ik een licht al schrijvende laat schijnen op wat ik ‘eng’ vind, wordt het vanzelf minder eng. Het is trouwens voor het eerst dat ik het hardop uit-spel: ik vind alleen-gaan eng. Hoe vol en mooi mijn leven in mijn alleen-gaan ook is. Ik land op mezelf en ‘ik’ ben van alle afleiding ontdaan. 'Stripped down to truth and bone' (Heather Nova). Hoe ga ik dan? Kan ik dit? Of schiet ik in een kramp waardoor ik weer afleiding opzoek? Voor nu geldt dat ik het gewoon even niet weet. Behalve dat ik me voel zoals ik me voel.
(Terwijl ik dit schrijf hoor ik: ‘je bent onderweg Maaik, onderweg – en hoe!’ - Ik weet het ergens wel.)
De laatste weken weinig geblogd, des te meer gedicht en daarvan wat hier gedeeld. Nog één op deze 1 mei. Met voornemen deze maand 'es lekker te gaan bloggen. Jullie een beetje meenemen in waar ik ben.
[....]
We herkenden elkaar met één oog opslag in de muziek.
Op 6 april a.s. is het 10 maanden geleden dat mijn leven door elkaar geschud werd. Er ontstond een enorme urgentie om voor eens en altijd goed voor me zelf te zorgen, op een manier die mij tot dan toe volkomen vreemd was. Ik ontdekte dat ik mezelf eigenlijk nooit genoeg vond, niet mooi genoeg, niet interessant genoeg, niet slim genoeg...gewoon niet genoeg. Dat wist ik ergens 'deep down' wel, maar het werd zo ontzettend pijnlijk duidelijk zichtbaar en voelbaar.
Het roer ging om, het leven 'moest' anders en verzet had geen zin. Overgave aan mezelf en aan het leven. Iedere dag draaide het om deze 4 vragen: 'wat wil ik', 'waar heb ik behoefte aan', 'wat is goed voor mij' en 'wat heb ik nodig?' Dit was geen besluit van mijn kant, het werd me voorgeschoteld - zo van 'daar moet je het mee doen. Tijd om voor goed voor jezelf te gaan zorgen Van der Werff.' Aldus geschiedde en zo is het nog.
'k Kan niet beginnen met uit te leggen hoezeer mijn leven daardoor is veranderd en ikzelf trouwens ook. Al is het niet zozeer dat ik veranderd ben - maar ik ben vooral helemaal onvoorwaardelijk mezelf. Zonder voorbehoud, met liefde alom en vooral vol overgave. Waar voorheen zoveel strijd (met en in mezelf) was, is dat als sneeuw voor de zon verdwenen. Waar ik voorheen zo ontzettend graag aardig gevonden wilde worden, geliefd zelfs, voel ik dat niet meer. 'I couldn't care less'. Tegelijkertijd is de liefde nooit meer aanwezig geweest als nu. Ik loop over.
Er is een enorme urgentie ontstaan te verhalen. Niet vanuit gemis of tekortkoming maar vanuit overvloed. Eén verhaal is een weg naar buiten aan het vinden, maar ik weet er zijn nog zoveel meer. En gek genoeg, waar ik eerst haast had - is er nu wel urgentie - maar vooral rust. Rust en liefde en heel veel 'ikke'. Geen idee waar dat me verder brengen zal, maar ik ben wel rete-nieuwsgierig.
'Het wil niet zo lukken hè, jij en de liefde', een opmerking die mij enige tijd geleden ten deel viel. Het had me zo maar op standje 'verdediging' kunnen zetten maar niets was minder waar. Ik moest er hartelijk om lachen en ik kon naar volle overtuiging zeggen, dat het uitstekend lukt in de liefde. Tal van liefdes en relaties gehad. Hoezo lukt het niet? Het lukt uitstekend. Oké, de romantische relaties tot dusverre blijken tijdelijk, maar ik ken en heb vele liefdes in mijn leven gekend. De liefde en ik gaan uitstekend samen.
Alles is kwestie van perceptie en het is maar net welk standpunt je kiest. En bevalt jou het perspectief niet - is het slechts een kwestie van standpunt veranderen. Want zodra je van standpunt verandert, verandert het uitzicht onmiddellijk mee. Want natuurlijk vond ik, niet eens zo heel lang geleden, dat ik faalde in de liefde. Weer een relatie voorbij en binnen anderhalf jaar in feite twee keer een scheiding.
Gelukkig is nu nu en heb ik mijn standpunt veranderd en het uitzicht wat dat op mezelf biedt, blijkt ongekend. Want het is waar ik heb vele liefdes gekend en ik ben gezegend met liefdevolle vriendschappen en familierelaties. De romantische relaties waren misschien een tijdelijk leven beschoren, maar ze waren er wel. En van geen heb ik spijt. Ze hebben me veel geleerd en leren me nog steeds over mijzelf en mijn patronen.
Soms zijn die lessen achteraf en vele lessen gedurende. Met 'al die relaties' achter de rug, zijn mij talrijke kansen geboden van die liefdes te leren. Het wil niet lukken? En of het lukt! en dat biedt een waanzinnig perspectief voor die ene nieuwe liefde waar ik me, als ik er klaar voor ben, op verheugen kan.
Sinds mijn zevende schrijf ik, sinds mijn zevende schrijf ik gedichten (al waren het eerst songteksten, toen wist ik nog niet dat het toch wel handig is een zangstem te hebben), sinds mijn zevende denk ik in dialogen en vertrouw ik deze toe aan het papier. Sinds mijn zevende krabbel ik en schrijf ik 'mezelf bij elkaar'. Al schrijvende begrensde/definieerde ik mezelf en al schrijvende onderzocht ik mijzelf en verlegde ik mijn grenzen.
Mijn leven is voor het grootste gedeelte al bijna twee jaar opgeslagen in een box van één-bij-één en 5 meter hoog en daarmee alles wat ik sinds mijn zevende geschreven heb (inclusief een dagboek dat ik in dichtvorm bijhield). Meters dagboek, kilometers kattebelletjes, notitieboekjes, kaarten en schriften. Het meeste van mijn opslagruimte wordt door mijn schrijverij in beslag genomen. Dat stemt me troostvol (het is er) en verdrietig (het is niet hier) tegelijkertijd.
Alles wat in materie echt eigen is, kan ik me nog niet mee omringen. Hier in het digitale verhalen is op geen enkele manier, vervanging daarvan. Ik hou van het geluid, de geur en aanwezigheid van papier. Ik droom van 'mijn boekenkast' met alle sporen van toen en nu toevertrouwd aan het papier. Voor nu dit kleine digitale monument voor 'mijn' papier waaraan ik sinds mijn zevende m'n leven toevertrouw.
Vanaf afgelopen oktober tot nu heb ik afscheid moeten nemen van een aantal bijzondere mensen; wie ik een veel langer leven had gegund.
Blij toe dat het maart is...
Ieder jaar januari en februari is het weer een zoveel jaar geleden dat dierbaren voorgoed vertrokken zijn. De teller staat inmiddels op veel te talrijk. Rouw blijft een 'raar ding'.
Blij toe dat het maart is...
In rouw
In de luwte van de nacht
fluisterde jij van 'voor altijd'
Ze resoneren nu nog na
nadat jij spelde 'ik ga'.
Het is een lange wacht
mijn eenzame strijd
jouw fluisteren ver voorbij
Ik ben degene die nog staat.
Van 'voor altijd' bleek voor even
Alle dagen van jaren te gaan
is alle dagen zonder jou leven.
Goddank resoneer jij nog na.
